Wbrew temu, co sądzą niektórzy, w Polsce wcale nie mamy „za dużo” OZE! Wręcz przeciwnie – jak podkreśla prezes PSE, Grzegorz Onichimowski – mamy za mało OZE, a szczególnie energetyki wiatrowej na lądzie. Energetyka wiatrowa odgrywa bowiem kluczową rolę w globalnej transformacji energetycznej, oferując ekologiczne i ekonomiczne korzyści. W kontekście Polski, inwestycje w tę formę energii mogą znacząco wpłynąć na niezależność energetyczną kraju, bezpieczeństwo dostaw oraz rozwój gospodarczy.
Polska energia z polskiego wiatru: droga do niezależności energetycznej
Polska, mimo bogatej historii związanej z wydobyciem węgla, stoi przed wyzwaniem ograniczonych zasobów tego surowca oraz rosnących kosztów jego wydobycia i emisji CO2. W obliczu tych wyzwań konieczne staje się poszukiwanie alternatywnych źródeł energii. Energetyka wiatrowa, bazująca na lokalnych zasobach wiatru, umożliwia produkcję energii bez konieczności importu surowców, co jest kluczowe dla uniezależnienia się od dostaw energii z zagranicy. Dodatkowo, rozwój energetyki wiatrowej przyczynia się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, wspierając cele klimatyczne Polski.
Bezpieczeństwo energetyczne i obniżenie kosztów przesyłu dzięki rozproszonej produkcji
Jednym z głównych atutów energetyki wiatrowej na lądzie jest jej rozproszony charakter. Każda turbina wiatrowa działa jako niezależna jednostka produkcyjna, co sprawia, że system energetyczny staje się mniej podatny na awarie czy ataki. W przeciwieństwie do scentralizowanych elektrowni, gdzie awaria lub atak może prowadzić do znaczących przerw w dostawach energii, rozproszona sieć turbin wiatrowych na lądzie gwarantuje ciągłość dostaw nawet w przypadku problemów z pojedynczymi jednostkami. Ponadto, ataki na rozproszone instalacje są logistycznie trudniejsze i mniej opłacalne, co dodatkowo zwiększa bezpieczeństwo energetyczne kraju.
Wiatraki na lądzie mają też istotną przewagę nad projektami offshorowymi. Stawiane mogą być tam, gdzie jest największe zapotrzebowanie na generowaną przez nie energię, szczególnie w takich województwach jak Śląskie, Opolskie i Dolnośląskie. Niestety energię z wiatraków na morzu PSE musi przetransportować na południe Polski, ponosząc duże koszty i licząc się ze stratami na przesyle. Od zawsze największe zużycie energii było w Polsce południowej tam, gdzie jest najwięcej przemysłu. Tania energetyka rozproszona, oparta o wiatraki budowane blisko polskich przedsiębiorstw, może zdecydowanie wpłynąć na konkurencyjność tych ostatnich. Może również spowodować napływ nowych inwestycji.
Ekonomiczne korzyści z energetyki wiatrowej
Inwestycje w energetykę wiatrową przynoszą wymierne korzyści ekonomiczne. Według danych Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA), w 2021 roku średni koszt produkcji energii z nowych lądowych farm wiatrowych wyniósł 0,033 USD/kWh, co stanowi spadek o 68% w porównaniu z rokiem 2010. Dla porównania, koszty produkcji energii z węgla czy gazu są znacznie wyższe, co przekłada się na wyższe ceny energii dla konsumentów. Niższe koszty produkcji energii z wiatru mogą prowadzić do obniżenia cen energii na rynku, co jest korzystne zarówno dla gospodarstw domowych, jak i dla przemysłu.
– Koszt energii wiatrowej spada od lat dzięki postępowi technologicznemu. Jest to obecnie jedna z najtańszych form pozyskiwania energii, a w Polsce energia z wiatru już konkuruje cenowo z tradycyjnymi źródłami energii. Biorąc pod uwagę obecne ceny energii elektrycznej, farmy wiatrowe, stanowią nie tylko doskonałe rozwiązanie dla wielu regionów w Polsce, ale również ogromną szansę na rozwój całej gospodarki. Dzięki dostępnej, taniej i ekologicznej energii produkowanej lokalnie, polska gospodarka może zyskać przewagę konkurencyjną na rynkach europejskich. Co więcej, to właśnie nowoczesny i energochłonny przemysł generuje najwięcej wartościowych miejsc pracy. Inwestycje w OZE wspierają rozwój nowych stanowisk w sektorach takich jak inżynieria, produkcja, serwis czy logistyka. Dodatkowo takie inwestycje tworzą miejsca pracy zarówno na etapie budowy, jak i późniejszego utrzymania infrastruktury, o które mogą ubiegać się również osoby mieszkające w okolicy danej inwestycji. – podkreśla prof. Lech Sitnik.
Szybkość realizacji inwestycji: wiatraki na czele
Czas realizacji inwestycji w energetyce jest kluczowym czynnikiem wpływającym na szybkość transformacji energetycznej. Budowa farm wiatrowych jest znacznie szybsza w porównaniu z innymi źródłami energii. Podczas gdy proces inwestycyjny związany z budową elektrowni atomowej w Polsce może trwać nawet kilkanaście lat, farmy wiatrowe można uruchomić w znacznie krótszym czasie, dostarczając energię do sieci już po kilku latach od rozpoczęcia inwestycji. To sprawia, że energetyka wiatrowa jest atrakcyjnym rozwiązaniem w kontekście pilnej potrzeby zwiększenia mocy wytwórczych w kraju.
Porównanie czasu realizacji inwestycji w różnych źródłach energii
- Elektrownie wiatrowe: Proces inwestycyjny, od planowania do uruchomienia, trwa średnio od 2 do 5 lat.
- Elektrownie atomowe: Budowa takich obiektów jest procesem długotrwałym i skomplikowanym. W Polsce, mimo wieloletnich planów, pierwsza elektrownia jądrowa ma być gotowa najwcześniej w latach 40. XXI wieku.
- Elektrownie gazowe: Czas realizacji inwestycji wynosi średnio od 4 do 6 lat, jednak zależy to od wielu czynników, takich jak dostępność infrastruktury czy źródeł gazu.
- Instalacje fotowoltaiczne: Mniejsze instalacje można uruchomić w ciągu kilku miesięcy, jednak większe farmy fotowoltaiczne wymagają od 1 do 3 lat na pełne uruchomienie.
Koszty i konkurencyjność energetyki wiatrowej na tle innych źródeł energii
Według raportu Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA), energetyka wiatrowa jest obecnie najtańszym źródłem energii elektrycznej spośród wszystkich technologii rozproszonych. Średni koszt produkcji 1 MWh energii w 2023 roku wynosił 33 euro (ok. 150 zł), co jest wartością znacząco niższą od kosztów generacji energii w elektrowniach węglowych (licząc nawet bez obciążeń wynikających z ETS), gazowych czy nawet atomowych.
| Porównanie kosztów różnych źródeł energii (dane IRENA, 2023 r.) | |
| Źródło energii | Koszt wytworzenia 1 MWh (EUR) |
| Wiatr lądowy | 33 EUR |
| Wiatr morski | 50-60 EUR |
| Fotowoltaika | 45-55 EUR |
| Gaz ziemny | 90-120 EUR |
| Węgiel | 100-150 EUR |
| Atom | 120-200 EUR |
Źródło: Renewable Power Generation Costs in 2023
Dane te pokazują, że energetyka wiatrowa nie tylko zapewnia tanią energię, ale także minimalizuje ryzyko przyszłych wzrostów cen – turbiny nie wymagają paliw kopalnych, których ceny są bardzo zmienne.
Czas realizacji inwestycji w różnych technologiach
Czas budowy nowych elektrowni jest kluczowym czynnikiem decydującym o tempie transformacji energetycznej. Lądowa energetyka wiatrowa ma pod tym względem przewagę nad innymi źródłami energii, ale należy pamiętać, że czas realizacji inwestycji może się różnić w zależności od specyfiki projektu, lokalizacji, uwarunkowań prawnych oraz dostępności technologii i finansowania.
- Elektrownie wiatrowe (lądowe): Proces inwestycyjny, od planowania do uruchomienia, trwa średnio od 2 do 4 lat.
- Elektrownie gazowe: Czas realizacji inwestycji wynosi średnio od 4 do 6 lat, jednak zależy to od wielu czynników, m.in. dostępności infrastruktury.
- Elektrownie jądrowe: Budowa takich obiektów jest procesem długotrwałym i skomplikowanym. W Polsce, mimo wieloletnich planów, pierwsza elektrownia jądrowa ma być gotowa najwcześniej w latach 40. XXI wieku.
Powyższe dane są orientacyjne i mogą się różnić w zależności od specyfiki projektu, lokalizacji, uwarunkowań prawnych oraz dostępności technologii i finansowania.
Dzięki krótkiemu okresowi budowy, energetyka wiatrowa może najszybciej dostarczyć nowe moce wytwórcze do polskiego systemu elektroenergetycznego, co jest kluczowe w kontekście rosnącego zapotrzebowania na energię oraz wyłączania starych bloków węglowych.
Nowoczesne technologie i efektywność energetyki wiatrowej
Postęp technologiczny w sektorze wiatrowym sprawia, że turbiny stają się coraz bardziej wydajne i opłacalne. Nowoczesne turbiny mają moc ponad 6 MW, co oznacza, że jedna instalacja może zasilać nawet 10 tysięcy gospodarstw domowych. Co więcej, wprowadzenie nowych systemów magazynowania energii pozwala na efektywniejsze zarządzanie nadwyżkami produkcji.
Energetyka wiatrowa w Polsce: stan obecny
Polska energetyka wiatrowa rozwija się dynamicznie. Według danych Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (PSEW), na koniec 2023 roku łączna moc zainstalowana w elektrowniach wiatrowych w Polsce wyniosła około 9,3 GW, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu do lat poprzednich. Większość tej mocy pochodzi z lądowych farm wiatrowych.
Nowoczesne technologie i efektywność energetyki wiatrowej
Postęp technologiczny w sektorze wiatrowym sprawia, że turbiny stają się coraz bardziej wydajne i opłacalne. Nowoczesne turbiny mają moc nawet ponad 6 MW, co oznacza, że jedna instalacja może zasilać nawet 10 tysięcy gospodarstw domowych. Dodatkowo wprowadzenie nowych systemów magazynowania energii pozwala na efektywniejsze zarządzanie nadwyżkami produkcji.
Dlaczego energetyka wiatrowa to przyszłość Polski?
Energetyka wiatrowa to przyszłość Polski – nie tylko ze względu na jej nieograniczone zasoby i ekologiczny charakter, ale przede wszystkim dzięki niskim kosztom wytwarzania, szybkiemu czasowi realizacji inwestycji i kluczowej roli w zapewnieniu niezależności energetycznej. W obliczu rosnących cen energii i potrzeby dekarbonizacji gospodarki, wiatraki stanowią najefektywniejsze i najbezpieczniejsze rozwiązanie, które nie tylko stabilizuje system energetyczny, ale także tworzy nowe miejsca pracy i przyczynia się do budowy nowoczesnej, zrównoważonej Polski.
W obliczu globalnych wyzwań klimatycznych, konieczności ograniczenia emisji CO2 oraz rosnących cen energii, Polska powinna jak najszybciej zwiększyć inwestycje w energetykę wiatrową. Jest to najbardziej efektywna, ekologiczna i ekonomicznie uzasadniona droga do zapewnienia taniej i stabilnej energii dla przyszłych pokoleń.
