Za nami II edycja Międzynarodowego Kongresu KLIMATYCZNA REGENERACJA MIAST, który odbył się w Łodzi. W tym roku w Kongresie wzięło udział 1200 zarejestrowanych uczestników, zarówno stacjonarnie, w zrewitalizowanym kompleksie EC1 – Miasto Kultury w Łodzi, jak i online.
Tematem wiodącym II edycji Kongresu była Klimatyczna Regeneracja Miast. Pochylono się nad tym, jaką politykę i procesy powinny wdrożyć miasta w celu adaptacji do zmian klimatycznych oraz jak budować w zrównoważony sposób, by mądrze gospodarować wodą i energią.
Program Kongresu obejmował siedemnaście sesji, które odbyły się na aż czterech scenach, których nazwy: Hala Maszyn, Suwnica, Turbina i Generator nawiązują do historycznych i niegdyś użytkowych pod względem technicznym, miejsc w EC1 Łódź Miasto Kultury. Poruszane tematy dotyczyły, między innymi, agrokultury miejskiej, architektury i systemów transportowych w warunkach zmian klimatycznych czy regeneracji miast w świetle potrzeb zdrowotnych.
Prelegentami było 130 wykwalifikowanych ekspertów z Polski i świata: przedstawicieli administracji publicznej i organizacji pozarządowych, środowisk akademickich i biznesowych oraz architektów czy urbanistów. Na scenach wystąpili między innymi:
Elisa Ferreira, Komisarz ds. Spójności i Reform, Komisja Europejska
prof. dr hab. Jerzy Hausner, Przewodniczący Rady Programowej Kongresu
prof. dr hab. Tadeusz Markowski, Uniwersytet Łódzki, Wiceprzewodniczący Rady Programowej
prof. dr hab. Tomasz Komornicki, Polska Akademia Nauk
prof. dr hab. Hanna Gronkiewicz-Waltz, Przewodnicząca Misji Doradczej „Klimatyczno-neutralne i inteligentne miasta”, Komisja Europejska
prof. dr hab. Szymon Malinowski, Uniwersytet Warszawski
Jarosław Fiutowski, członek zarządu Ghelamco Poland
Szymon Tumielewicz, Zastępca Dyrektora Departamentu Zrównoważonego Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej, Ministerstwo Środowiska
Anna Golka, ING Bank Śląski
Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, Fundacja ClientEarth
Zielone miasta europy
Gospodarzem Kongresu już po raz drugi zostało Miasto Łódź, o którego dążeniach w kierunku transformacji w zielone miasto Europy mówiła Komisarz Elisa Ferreira. Podczas mowy inauguracyjnej wiceprezydent Łodzi Adam Pustelnik zaznaczył, że rady tegorocznych ekspertów i panelistów ma zamiar wykorzystać w praktyce w najbliższych latach, w ramach programu rozwojowego miasta.
Podczas swojego wystąpienia Elisa Ferreira z Komisji Europejskiej podkreślała, że zmiany w kierunku klimatycznej regeneracji miast muszą być zarządzane wielopoziomowo: na szczeblu lokalnym, centralnym i europejskim. Zaznaczyła konieczność intensyfikacji tych procesów ze względu na trudną sytuację międzynarodową: pandemię koronawirusa i wojnę w Ukrainie.
Tylko wspólnie będziemy w stanie uruchomić zieloną transformację w miastach. Miasta i obywatele powinni ze sobą współpracować i działać kolektywnie, by statek, którym razem płyną kierował się we właściwym kierunku – podsumowała Ferreira.
Komisarz wymieniła bieżące działania Unii Europejskiej w tym zakresie, między innymi granty o łącznej sumie 340 mld euro, które w najbliższych latach zostaną przyznane państwom członkowskim. Część tych pieniędzy ma być przeznaczona na rozwój lokalnych strategii w miastach, aby zainicjować ścieżki innowacji prowadzące do neutralności klimatycznej do 2030 r. W unijnej misji „Miasta” wezmą udział największe polskie metropolie, obok gospodarza Kongresu – Miasta Łodzi, również Warszawa, Wrocław, Kraków i Rzeszów.
E. Ferreira wspomniała również o roli nowej inicjatywy europejskiej – Bauhaus – dzięki której miasta będą bardziej inkluzywne, przyjazne i ekologiczne.
Nowy metabolizm miast
Prof. dr hab. Tadeusz Markowski podczas wykładu „Nowy metabolizm miast” mówił o trendach, które determinują dalsze procesy urbanizacji. To takie zjawiska, jak: przyspieszająca cyfryzacja, zapotrzebowanie na stabilną i tania energię elektryczną, rozwój odnawialnych źródeł energii oraz zdolność do wykorzystania surowców wtórnych.
Człowiek w obszarach zurbanizowanych musi stać się nie tylko producentem, ale i reducentem wprowadzającym raz pozyskane surowce do obiegu zamkniętego. Każde miasto przyszłości będzie miastem nowoczesnej wytworczości. Ośrodkiem, który staje się eksporterem zielonej energii i produkcji, w tym dóbr wirtualnych – podkreślał Markowski.
O przyszłościowym podejściu do architektury miast mówił Jarosław Fiutowski z Ghelamco Poland – pioniera w dziedzinie zrównoważonego budownictwa na rynku nieruchomości komercyjnych. Fiutowski podkreślał, że nowoczesne obiekty architektoniczne powinny być zarówno ekologiczne, jak i funkcjonalne. Ostatnie lata, a w szczególności pandemia koronawirusa pokazały, że ta funkcjonalność musi uwzględniać potrzeby zdrowotne społeczeństw, między innymi osób starszych, z niepełnosprawnościami czy rodzin z dziećmi.
Ekologiczne budynki służą przede wszystkim ludziom, a komfort i zdrowie użytkowników naszych inwestycji są dla nas priorytetowe. Zawsze dążymy do tego, aby nasze budynki przy zapewnieniu należytego komfortu użytkowników w jak najmniejszym stopniu oddziaływały na środowisko, co potwierdzają między innymi certyfikaty na najwyższym możliwym poziomie – komentuje Fiutowski.
Jako przykład Fiutowski podaje Warsaw UNIT, wyróżniony jako jeden z najbardziej przyjaznych biurowców w Europie. Ghelamco we współpracy z naukowcami z Politechniki Warszawskiej zastosowało w nim innowacyjne technologie, takie jak lampy UV dezynfekujące powietrze, „tryb pandemii” w klimatyzacji, która pracuje wyłącznie z wykorzystaniem świeżego powietrza oraz regularne testy jakości wody i powietrza.
Dostrzegamy, iż coraz większa liczba międzynarodowych, jak i krajowych korporacji realizuje strategie ESG, a same wymagania w stosunku do powierzchni biurowych stale rosną. Dziś po prostu nie opłaca się budować nieekologicznie – puentuje Fiutowski.
Podsumowanie
Tegoroczni prelegenci Kongresu podkreślali, że klimatyczna regeneracja miast powinna stać się celem nadrzędnym każdego systemu miejskiego. Zmiany powinny zadziać się na wszystkich szczeblach rządowych: lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim. Niezbędni w tym procesie będą również zaangażowani obywatele, którzy będą działać na rzecz adaptacji klimatycznej miast.
W sesji zamykającej Kongres, Prezydent Miasta Łodzi – Hanna Zdanowska podkreśliła konieczność konsekwentnego działania tu i teraz.
Łódź jest miastem, które ma ambicje i faktycznie chce stać się miastem z określoną jakością życia, miastem gdzie neutralność klimatyczna nie będzie tylko myśleniem życzeniowym, ale będzie rzeczywistością – wskazała Zdanowska.
W podsumowaniu Prezydent Łodzi zachęcała również wszystkich do wdrażania w życie konkretnych działań, które przybliżą nas do neutralności klimatycznej naszych miast.
Łódź staje się miejscem merytorycznej dyskusji na temat tego co najistotniejsze, czyli naszej przyszłości i roli jaką spełniamy tu i teraz, by w przyszłości kolejne pokolenia mogły żyć w lepszych warunkach. Dalej wspólnie z Łodzianami będę zmieniała Łódź. Najważniejsze, że w tej chwili m.in. dzięki dyskusjom, które miały miejsce przez te dwa dni Kongresu, coraz większa część z nas, zna już ten drogowskaz właściwych zmian i chce nim podążać ku błękitno-zielonej planecie – podkreśliła Zdanowska.
Ostatnim głosem Kongresu oficjalnie zamykającym wydarzenie było wystąpienie Przewodniczącego Rady Programowej Kongresu – prof. dr hab. Jerzego Hausnera, który przypomniał wniosek z zeszłorocznej edycji dotyczący konieczności określenia właściwego kierunku myślenia, a także podsumował najważniejsze wystąpienia edycji poświęconej KLIMATYCZNEJ REGENERACJI MIAST.
Musimy mieć inne podejście do miasta i inne podejście związane z myśleniem o jego funkcjonowaniu i rozwoju. Myślenie o aglomeracjach miejskich w kategoriach miast regeneracyjnych jest tym nowym i najbardziej aktualnym oraz twórczym podejściem – przypomniał Hausner.
W merytorycznym podsumowaniu Kongresu, prof. dr hab. Jerzy Hausner wskazał na najważniejsze wnioski z wystąpień ekspertów, podkreślając m.in. konieczność zmiany gospodarowania dobrami w miastach, rolę wymuszeń i sprzężeń występujących w systemowej gospodarce miast i umiejętności wykorzystywania tych procesów w podnoszeniu potencjału regeneracyjnego, o którym to temacie w swoim wystąpieniu wspominał prof. dr hab. Szymon Malinowski czy o konieczności uszanowania bioróżnorodności w przestrzeniach miejskich, o której wspominała prof. dr hab. inż. arch. Anna Januchta-Szostak.
Chciałbym idąc za słowami Prezydent Miasta Łodzi – Hanny Zdanowskiej, zaprosić na przyszły rok i kolejną edycję, proponując wiodący temat Kongresu jako Energetyczna Regeneracja Miast. To temat, który bezpośrednio wpływa na klimatyczną regenerację miast, jednocześnie łącząc to co bioorganiczne z odpowiednim gospodarowaniem – zakończył Hausner.
Organizatorem Kongresu było Miasto Łódź, a realizatorem Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.