Już w 2020 roku odnawialne źródła energii wyprzedziły paliwa kopalne, stając się po raz pierwszy głównym źródłem energii elektrycznej w Unii Europejskiej ujawnia raport Ember i Agora Energiewende.
Autorzy raportu przeanalizowali produkcję energii elektrycznej przez cały rok 2020 w każdym kraju UE, śledząc transformację elektroenergetyczną Europy. Udział odnawialnych źródeł energii wzrósł, generując 38% produkcji energii elektrycznej w Europie w 2020 r. (w porównaniu do 34,6% w 2019 r.). Tym samym po raz pierwszy w historii odnawialne źródła energii wyprzedziły generację z paliw kopalnych, która spadła do 37% i stały się głównym źródłem energii elektrycznej w Unii Europejskiej.
To ważny sygnał obrazujący skalę transformacji Europy w kierunku produkcji czystej energii. Na poziomie krajowym Niemcy i Hiszpania (a osobno Wielka Brytania) również osiągnęły ten kamień milowy po raz pierwszy. Odchodzenie od węgla jest jednak nadal zbyt powolne, aby osiągnąć 55% redukcję gazów cieplarnianych do 2030 r. i neutralność klimatyczną do 2050 r.
Chociaż Covid-19 wywarł wpływ we wszystkich krajach, jego wpływ na ogólny trend przechodzenia od paliw kopalnych do odnawialnych źródeł energii był dość ograniczony. Mimo pandemii wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii był uspokajająco silny, a spadek energii elektrycznej z paliw kopalnych mógłby być jeszcze bardziej dramatyczny, gdyby nie taki wzrost popytu na energię elektryczną i najgorszy rok w historii dla wytwarzania energii jądrowej.
Wiatr i energia słoneczna siłą napędową OZE
Wiatr i energia słoneczna napędzają rozwój odnawialnych źródeł energii w Europie. Generacja wiatrowa wzrosła o 9% w 2020 roku, a słoneczna o 15%. Co razem daje jedną piątą energii elektrycznej w Europie w 2020 r. Od 2015 r. energie wiatrowa i słoneczna zapewniają cały wzrost generacji z odnawialnych źródeł energii, ponieważ wzrost bioenergii utknął w martwym punkcie, a wytwarzanie energii wodnej pozostaje bez zmian.
Wzrost energii odnawialnej jest nadal zbyt powolny – wzrost produkcji energii wiatrowej i słonecznej musi się prawie potroić, aby osiągnąć cele Europejskiego Zielonego Ładu na 2030 r.: z 38 TWh rocznego średniego wzrostu w latach 2010-2020 do 100 TWh rocznego średniego wzrostu w latach 2020-2030.
To zachęcające, że energia wiatrowa i energia słonecznej wzrosła o 51 terawatogodzin w 2020 r., znacznie powyżej średniej z lat 2010-2020, pomimo pewnego wpływu Covid-19. (…) Kraje UE muszą jednak znacznie zwiększyć swoje zobowiązania do 2030 r. W chwili obecnej krajowe plany energetyczne i klimatyczne przewidują jedynie [wzrost o] około 72 TWh energii wiatrowej i słonecznej rocznie, a nie 100 TWh rocznie, które są potrzebne – podkreślają autorzy raportu.
„Odnawialne źródła energii wyprzedzające paliwa kopalne to ważny kamień milowy w przejściu Europy na czystą energię. Nie popadajmy jednak w samozadowolenie. Europejski Zielony Ład – nasza odpowiedź na kryzys klimatyczny – wymaga około 100 TWh rocznego dodawania energii ze źródeł odnawialnych, co stanowi podwojenie tempa wdrażania obserwowanego w 2020 r. Programy naprawy po pandemii muszą zatem iść w parze z przyspieszonymi działaniami na rzecz klimatu” – uważa Patrick Graichen, dyrektor, Agora Energiewende
Spadek wydobycia paliw kopalnych
Produkcja węgla spadła o 20% w 2020 roku i zmniejszyła się o połowę od 2015 roku. Produkcja węgla spadła w prawie każdym kraju. Zmniejszenie wydobycia w 2020 r. było spowodowane spadkiem zapotrzebowania na energię elektryczną, które zmalało o 4% pod wpływem Covid-19; oraz wzrostem produkcji energii z wiatru i słońca.
Produkcja gazu, pomimo pandemii, spadła w 2020 roku tylko o 4%.Wysoka cena węgla spowodowała, że wytwarzanie gazu było najtańszą formą pozyskiwania paliw kopalnych, po raz pierwszy od kilku miesięcy wyprzedzając nawet węgiel brunatny. Produkcja jądrowa spadła o 10% w 2020 r. – to prawdopodobnie największy spadek w historii – i to również powstrzymało produkcję gazu (i w mniejszym stopniu węgla) przed dalszym spadkiem.
Oznacza to, że energia elektryczna w Europie w 2020 roku była o 29% czystsza niż w 2015 roku. Intensywność emisji dwutlenku węgla spadła z 317 gramów CO2 na kilowatogodzinę w 2015 roku do 226 gramów w 2020 roku. spadek został zrekompensowany zwiększoną produkcją gazu, spowalniającą zmniejszenie intensywności emisji dwutlenku węgla.
„To znamienne, że Europa osiągnęła ten przełomowy moment na początku dekady globalnych działań na rzecz klimatu. Szybki wzrost energii wiatrowej i słonecznej zmusił węgiel do spadku, ale to dopiero początek. Europa polega na energetyce wiatrowej i słonecznej, aby zapewnić nie tylko wycofywanie węgla do 2030 r., ale także wycofywanie produkcji gazu, zastąpienie zamykanych elektrowni jądrowych i zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną ze strony samochodów elektrycznych, pomp ciepła i elektrolizerów” – twierdzi Dave Jones, starszy analityk ds. energii elektrycznej w Ember.
Źródło: EU Power Sector in 2020, Ember.
fot: pixabay.com
