Na samym początku drugiego półrocza 2020 roku, czyli 1 lipca, miały miejsce dwa ważne wydarzenia dla polskiego „rynku” odnawialnych źródeł energii. W Wieluniu powołano Wieluński Klaster Energii. Z kolei w Polkowicach, w siedzibie Uczelni Jana Wyżykowskiego, reprezentanci siedmiu podmiotów samorządowych podpisali list intencyjny w sprawie powstania Klastra Energii Zagłębia Miedziowego. Przy powstaniu obu tych inicjatyw bardzo duży wkład miał prezes Zgorzeleckiego Klastra Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej Zklaster oraz Krajowej Izby Klastrów Energii – Albert Gryszczuk.
W środę 1 lipca 2020 roku został powołany Wieluński Klaster Energii. Klaster ma się skupić na wykorzystywaniu miejscowych zasobów endoenergetycznych służących do produkcji energii elektrycznej i cieplnej w oparciu o Odnawialne Źródła Energii (OZE).
W spotkaniu uczestniczyli wiceminister klimatu i pełnomocnik OZE Ireneusz Zyska, burmistrz Wielunia Paweł Okrasa oraz przedstawiciele Instytutu Jagiellońskiego.
– Stabilny i zrównoważony rozwój odnawialnych źródeł energii to jeden z priorytetów obecnych władz Rzeczypospolitej Polskiej – Pana Prezydenta Andrzeja Dudy, rządu premiera Mateusza Morawieckiego, a także ministerstwa klimatu. Przygotowujemy strategię wodorową, która ma odpowiadać na wyzwania technologiczne zielonej zmiany, której jesteśmy świadkami. Dlatego dzisiejsze powołanie Wieluńskiego Klastra Energii to dobra okazja, żeby porozmawiać o wodorze i jego wykorzystaniu w lokalnych społecznościach – powiedział wicepremier Zyska.
– Trzeba postawić na rozwiązania lokalne takie jak klastry energii. Chcemy zrealizować pilotażowy projekt klastra, który odpowie na potrzeby przedsiębiorstw i mieszkańców. Chcemy zbudować niezależność energetyczną Wielunia – mówił Marcin Roszkowski, prezes Instytutu Jagiellońskiego, który także przedstawił prezentację na temat sytuacji polskiego systemu energetycznego oraz rozwoju OZE w Polsce. Instytut Jagielloński został zaproszony do koordynacji prac klastra energii.
Spisano 16 ogólnych celów dla działalności WKE. Wśród nich znajdują się między innymi:
- Planowanie i realizacja przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii i równoważenia zapotrzebowania na energię w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV.
- Planowanie, wytwarzanie i dystrybucja energii cieplnej w wysokosprawnej kogeneracji wykorzystującej również biomasę i energię zgromadzoną w odpadach komunalnych.
- Planowanie i realizacja projektów budowy systemów dystrybucyjnych średniego i niskiego napięcia, czy też projektów wodorowych.
- Rozwój projektów badawczo-rozwojowych w zakresie rozwoju technologii magazynowania energii elektrycznej inteligentnych sieci energetycznych “smart grids”
- Kreowanie i wdrażanie przedsięwzięć w zakresie rozwoju elektromobilności.
Drugim ważnym wydarzeniem tego dnia było podpisanie listu intencyjnego w sprawie działań na rzecz powstania Klastra Energii Zagłębia Miedziowego (KEZM). Miało to miejsce w siedzibie Uczelni Jana Wyżykowskiego w Polkowicach. Powiat Polkowicki, Gmina Polkowice, Przemków, Gmina Radwanice, Gmina Gaworzyce, Gmina Grębocice oraz samorządowa Uczelnia Jana Wyżykowskiego – to podmioty, które od 1 lipca będą współpracowały w tworzeniu KEZM. List intencyjny w tej sprawie podpisali starostwie Kamil Ciupak i Jan Wojtowicz (za Powiat Polkowicki), burmistrzowie Łukasz Puźniecki i Wojciech Marciniak (za gminę Polkowice), burmistrz Jerzy szczupak (Przemków), wójt Paweł Piwko (Gmina Radwanice), wójt Jacek Szwagrzyk (Gmina Gaworzyce), wójt Roman Jabłoński (Gmina Grębocice) oraz dr Tadeusz Kierzyk (Uczelnia Jana Wyżykowskiego).
Klaster Energii Zagłębia Miedziowego będą tworzyły przede wszystkim farmy fotowoltaiczne, usytuowane na nieużytkach i glebach najniższej klasy. Wyprodukowany tam prąd trafi zarówno do urzędów i spółek gminnych, jak i do przedsiębiorców oraz osób prywatnych. Jak pokazuje przykład istniejącego już trzy lata klastra zgorzeleckiego, którego prezes Albert Gryszczuk był obecny na tym wydarzeniu, tego typu rozwiązania dają znakomite rezultaty.
– Dzisiejsza uroczystość to historyczny moment dla Zagłębia Miedziowego, bo ten klaster będzie działał nie tylko na rzecz samorządów oraz mieszkańców powiatu polkowickiego oraz tych samorządów, które będą chciały dołączyć do klastra, ale również na rzecz przedsiębiorców. To bardzo ważne, ponieważ na terenie gminy Polkowice mamy zarówno KGHM jak i firmy znajdujące się na terenie specjalnej strefy ekonomicznej. Gros kosztów związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstw, ale i gospodarstw domowych, to jest właśnie opłata za prąd. Będziemy dążyli do tego, aby była ona jak najniższa. Dzięki temu atrakcyjność inwestycyjna tego regionu będzie rosła – powiedział po podpisaniu dokumentu burmistrz Łukasz Puźniecki, pomysłodawca powstania Klastra Energii Zagłębia Miedziowego.
– Gmina Polkowice wydaje na energię elektryczną blisko 10 mln zł rocznie, więc jest o co walczyć. Wiemy, że ceny prądu będą rosły, stąd bardzo ważnym elementem rozwoju naszego klastra będzie włączenie mieszkańców, konsumentów do tego, aby poprzez instalacje przydomowe mogli korzystać na obecności klastra, na wprowadzaniu przez nas nowych technologii i na możliwości odczucia w portfelu tego, że klaster na terenie Zagłębia Miedziowego istnieje – dodał burmistrz Polkowic.
Klaster Energii Zagłębia Miedziowego miałby opierać się na założeniach z powodzeniem wdrażanych w Zgorzeleckim Klastrze Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej ZKlaster. Jest to inicjatywa z trzyletnim dorobkiem, produkująca dziś energię elektryczną w farmach fotowoltaicznych, ulokowanych na obszarze ok. 150 ha i produkujących łącznie 75 MWh prądu. Jest to ilość, która wystarcza do zasilenia ok. 15 tys. gospodarstw domowych.
– Miałem okazję być gościem klastra zgorzeleckiego i widziałem te ogromne farmy. Zadałem sobie wówczas pytanie – skoro potrafią to robić w Zgorzelcu, dlaczego my nie mielibyśmy tego zrobić w Zagłębiu Miedziowym? Stąd moja inicjatywa, żeby zaprosić samorządowców do współpracy i rozpocząć wspólnie tę autentyczną rewolucję na rynku energetycznym Zagłębia Miedziowego. Co istotne, Gmina Polkowice, która walczy o prymat wśród zielonych gmin naszego regionu, może już się poszczycić rozbudowanymi programami nasadzeń drzew i troską o zieleń. Dlatego dbałość o „zieloną energię” doskonale wpisuje się w trend związany z ochroną środowiska, a tym samym z lepszymi warunkami do życia na terenie Zagłębia Miedziowego – uważa burmistrz Polkowic Łukasz Puźniecki.
Na spotkaniu, na którym podpisano list intencyjny, głos też zabrał wspomniany Albert Gryszczuk, prezes Krajowej Izby Klastrów Energii oraz Zgorzeleckiego Klastra Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej Zklaster, który jest stawiany za wzór w tego typu inwestycjach:
– Lokalny rynek energetyczny to przyszłość naszej elektroenergetyki, pozwalający na produkcję i konsumpcję tańszej energii elektrycznej. Ale oprócz tego, że z klastra korzystają samorządy, przedsiębiorcy oraz indywidualni odbiorcy, to zapewnia on także bezpieczeństwo energetyczne – powiedział Albert Gryszczuk.
Na uroczystości nie zabrakło też przedstawiciela rządu. Obecny tam Minister Krzysztofa Kubowa, szef Gabinetu Politycznego Premiera, z dużą dozą optymizmu wypowiadał się o projekcie:
– W Polsce mamy obecnie do czynienia z procesem transformacji energetycznej. Dlatego rozwój klastrów energii, które za rządów Prawa i Sprawiedliwości zostały w ramach obecnego prawa wpisane, pozwalają na podpisywanie takich porozumień pomiędzy gminami z terenu danego powiatu. To szansa na zwiększenie innowacyjności oraz rozwój przedsiębiorczości na danym terenie. Daje to także poczucie bezpieczeństwa energetycznego. Dlatego współpraca pomiędzy samorządami w tym zakresie jest bardzo ważna. Liczę na to, że zarówno poszczególne samorządy jak i zwykli mieszkańcy pozytywnie odczują skutki utworzenia tego klastra energetycznego – powiedział po spotkaniu minister Krzysztof Kubów.
Jak głosi preambuła podpisanego 1 lipca 2020 roku porozumienia, Klaster Energii Zagłębia Miedziowego powstaje m. in. w celu „zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego lokalnej społeczności oraz stworzenia samowystarczalnego energetycznie obszaru, korzystającego z zasobów czystej i przyjaznej dla środowiska energii”.
Czym są Klastry Energii?
Zgodnie z treścią ustawy o OZE, klastrem energii jest porozumienie cywilnoprawne, zawierane przez osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze, a także jednostki samorządu terytorialnego. Przedmiotem jego działalności może być ta związana z sektorem energetycznym – czyli wytwarzanie, równoważenie zapotrzebowanie, dystrybucja czy też obrót energią elektryczną.
Klaster może działać w ramach sieci o napięciu znamionowym 110 kV. Zazwyczaj jeden klaster funkcjonuje w granicach jednego powiatu.
